Liefhebber van het experiment

Brumsteedes fantasie is onuitputtelijk. Hij zit boordevol originele invallen en ideeën, die sterk afwijken van de gevestigde traditie in de Nederlandse amateurfilmerij. In 1948 is hij zijn tijd ver vooruit met 'De sigaret'. Deze tamelijk slordig uitgevoerde film wordt bekroond vanwege de filmische kwaliteiten en de montage. Vanaf dat moment is niet langer techniek het belangrijkste criterium bij de beoordeling van een film, maar komt er ook aandacht en waardering voor experimenten.

Uitvinder van de pixillatie

Brumsteede bedenkt allerlei trucs en handigheidjes om bepaalde effecten te bereiken. Zo past hij bijvoorbeeld in 'Grand ballet des balais' de animatietechniek toe op levende personen. Met de enkelbeeldknop neemt hij enkele beeldjes op van iemand in verschillende houdingen wat resulteert in een eigenaardige, schokkende en versnelde beweging die vervreemdend werkt. Deze techniek wordt later bekend als pixillatie. 

Bizarre wendingen

In de Haagse Amateurfilmclub (HAF) komt de erkenning eerst. Bij de landelijke filmamateurs blijft Brumsteede nog lang het symbool van onbegrijpelijke buitenissigheden. In de films van Brumsteede is namelijk niets onmogelijk. Pas als men in bredere kring zijn filmtaal leert verstaan, komt de waardering van alle kanten los.

Zijn werk wordt meermaals onderscheiden door de NOVA, de Nederlandse Organisatie van Amateurfilmclubs. 'Flosculus fatalis' wordt in 1952 2e in de categorie Speelfilm met geluid, 'De brief' wordt bekroond met de Nationale Wisselprijs 1952. Na zijn dood stelt NOVA de Emile Brumsteede wisselprijs in voor meest progressieve film.

Verkenning van het medium

Brumsteede zoekt telkens naar de beste combinatie van vorm en inhoud. In de bekroonde film '2 etudes' onderzoekt hij de combinatie van muziek en beeld. De film bestaat uit twee animaties met als thema de relatie tussen man en vrouw, op de muziek 'They did not believe me' van de Hi-Lo’s, een jazzband uit de jaren 50. De eerste animatie bestaat uit foto’s van bioscoopfilms, de tweede is geïnspireerd op de biologische tekens van man en vrouw. In de thriller 'Circus hartstochten' onderzoekt hij de ontknoping van een verhaal. Hij schotelt de kijker twee verschillende ontknopingen voor. Waar gaat uw voorkeur naar uit?

Spelen met vorm

Naast bizarre wendingen houdt Brumsteede van het combineren van verschillende technieken. De experimentele film 'Burlesque' combineert live action met animatie, in 'De anonieme brief' live action met stop-motion animatie. In 'Een shawltje van taffetas' worden 300 foto's tegen getekende achtergronden afgedrukt. Dit idee zal later gebruikt worden voor een reclamefilm voor Phillips.

In 1973 wordt het Emile Brumsteede Fonds opgericht, dat de conservering van een aantal van zijn films mogelijk maakt. Brumsteede bruiste van ideeën en had een enorme productiedrift. 'Bijna elke week een nieuwe film', zeiden zijn talloze vrienden, die voor lijk moesten spelen, met ballonnetjes over straat lopen, met een hoge hoed op over de stoep liggen dweilen, of hartstochtelijk voor de microfoon hijgen. Op het Amateurfilmplatform zijn 46 films te zien. 

(Bron: 'Reclame – Krant – Film', De Tijd, 23-05-1955)